Nûh bin Ebî Meryem

Nûh bin Ebî Meryem rahmetullahi aleyh, Tebe-i tâbiînin büyük fıkıh âlimlerindendir. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe'nin derslerine devam ederek Fıkıh ilmini öğrendi. 173 (m. 789)'da vefât etti. Buyurdu ki:

İbn-i Abbâs'dan (radıyallahu anh) rivâyet edildi: "Asırların en iyisi, Resûlullahı (sallallahü aleyhi ve sellem) görüp imân eden Eshâb-ı kirâmın asrıdır. Çünkü Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen; "(Ey Muhammed'in ümmeti!) Siz, beşeriyet için meydana çıkarılmış en hayırlı bir ümmetsiniz. İyiliği emreder, kötülükten alıkorsunuz ve Allahü teâlâya imânınızda devam edersiniz." (Al-i İmrân-110) buyurdu. Eshâb-ı Kirâmdan (radıyallahu anhüm) sonra, en hayırlı olanlar, onlardan sonra gelenlerdir (Tabiîn). Onlardan sonra, en hayırlı olanlar, onlardan sonra gelenlerdir (Tebe-i tabiîn). Çünkü Buhârî ve Müslim'de Resûlullahın şöyle buyurduğu bildirilmektedir:

"Sizin en hayırlınız, benim asrımda bulunanlardır. Sonra onları ta'kib edenler, sonra onları ta'kib edenler." Bu üstünlük, imân yönündendir. Bu kesindir. Çünkü kâfirlerin azılılarının çoğu, Resûlullahın yaşadığı birinci asırda idi. Onlar imân etmedikleri için, Resûlullahı görmeleri onlara bir fayda vermedi. "Karn"ın (asrın) ne olduğu üzerinde âlimler farklı izahlar yaptılar. Karn için, nesil olduğu söylendi. Âlimlerin bir kısmı bunu tercih etti. Buna göre birinci nesil, Eshâb-ı kirâm neslidir, ikincisi, Tabiîn, üçüncüsü, Tebe-i tâbiîndir. Yine Karn'dan maksat (senelerdir) diyenler de oldu. Fakat ne kadar seneye Karn denilir, bunda ihtilâf vardır. Ancak en doğrusu: Karn'ın yüz seneye denildiğidir. Bu üç asırdan sonraki asırlar birbirine müsavî midir? Yoksa birbirine üstünlükleri var mıdır? Bu husûsta da âlimler farklı söylemişlerdir. Eshâb-ı kirâm Resûlullaha "Acaba bizden daha iyi olanlar var mı?" diye sorunca, Resûlullah efendimiz;

"Sizden sonra gelecek olan bir topluluk vardır ki, onlar iki kapak arasında bir kitap bulurlar. Onda bulunanlara îmân ederler Halbuki onlar beni görmemişlerdir. Onlar, benim Allahü teâlâdan getirdiğim her şeyi kabûl ederler. Onlarla amel ederler. İşte onlar sizden daha hayırlıdır" buyurdu.

Eshâb-ı kirâmdan sonra gelecek olan o kavmin üstünlüğü bir yöndendir. Onların bir bakımdan üstünlüğü, mutlak üstünlüklerini gerektirmez. O hâlde, Eshâb-ı Kirâmın ümmetin en üstünü olduğuna inanmak kesinlikle lâzımdır.