Abdurrahmân bin Me’mûn

Abdurrahmân bin Me’mûn en-Nişabûrî hazretleri, Şafiî mezhebindeki âlimlerin büyüklerindendir. 426 (m. 1035) senesinde İran-Nişâbûr’da doğdu. Bağdad’daki Nizâmiyye Medresesi fıkıh müderrisliğine tayin edildi. Bu vazîfede iken 478 (m. 1086)’de Bağdad’da vefât etti. Vefatında kısa bir zaman önce bir dersinde buyurdu ki:

Sıfât-ı zâtiyye beştir: Bunlara (Ülûhiyyet sıfatları) denir.

1- Kıdem, Allahü azîm-üş-şânın varlığının evveli olmamak.

2- Bekâ, Allahü azîm-üş-şânın varlığının âhirı olmamak. Naklen delîl, Allahü teâlânın Hadîd sûresinde, üçüncü âyet-i kerimesidir.

3- Kıyâm bi-nefsihi, Allahü azîm-üş-şân, zâtında ve sıfatlarında ve ef’âlinde, kimseye muhtac olmamak. Naklen delîl, Muhammed sûresinin son âyet-i kerimesidir.

4- Muhâlefetü lil-havâdis, Allahü azîm-üş-şân zâtında ve sıfâtında, kimseye benzememek. Naklen delîl, Allahü teâlânın Şûrâ sûresindeki onbirinci âyet-i kerimesidir.

5- Vahdâniyyet, Allahü azîm-üş-şânın, zâtında ve sıfatında ve ef’âlinde şerîki ve nazîri yoktur. Naklen delîl, Allahü teâlânın İhlâs sûresindeki birinci âyet-i kerimesidir.

Sıfât-ı sübûtiyye sekizdir:

1- Hayat, Allahü azîm-üş-şân, diri olmak. Naklen delîl, Allahü teâlânın Bekara sûresindeki ikiyüzellibeşinci âyet-i kerimesinin baş kısmıdır.

2- İlim, Allahü azîm-üş-şânın bilmesi olmak. Naklen delîl, Allahü teâlânın Haşr sûresindeki yirmiikinci âyet-i kerimesidir.

3- Sem’, Allahü azîm-üş-şânın işitmesi olmak. Naklen delîl, Allahü teâlânın İsrâ sûresindeki birinci âyet-i kerimesidir.

4- Basar, Allahü azîm-üş-şânın görmesi olmak. Naklen delîl, Allahü teâlânın yine İsrâ sûresindeki birinci âyet-i kerimesidir.

5- İrâde, Allahü azîm-üş-şânın dilemesi olmak. Naklen delîl, Allahü teâlânın İbrâhîm sûresindeki yirmiyedinci âyet-i kerimesidir.

6- Kudret, Allahü azîm-üş-şânın her şeye gücünün yetmesi olmak. Naklen delîl, Allahü teâlânın İmrân sûresindeki yüzaltmışbeşinci âyet-i kerimesidir.

7- Kelâm, Allahü azîm-üş-şânın söylemesi olmak. Naklen delîl, Allahü teâlânın Nisâ sûresindeki yüzaltmışdördüncü âyet-i kerimesidir.

8- Tekvîn, Allahü azîm-üş-şân hâlıktır, yaratıcıdır. Her şeyi yaratan, yoktan var eden Odur. Naklen delîl, Allahü teâlânın Zümer sûresindeki altmışikinci âyet-i kerimesidir.