“Şeyh-ül-Fukaha” Ahmed bin Muhammed

Ahmed bin Muhammed el-Berkânî, fıkıh ve hadis âlimlerinin büyüklerindendir. 944 (H.333) senesinde Harezm’in Berkan köyünde dünyaya geldi. İlim öğrenmeye, önce fıkıh ilmi ile başladı. Şafii fıkhında zamanının en âlimi oldu. Bu sebeple ona “Şeyh-ül-Fukaha” (fakihlerin şeyhi) unvanı verildi.

Çok talebe yetiştirdi...
Ahmed bin Muhammed el-Berkânî hazretleri, memleketinden çıkarak hadis öğrenmek için çok memleket gezdi. Harezm, Nişapur, Cürcan gibi Maveraünnehir şehirlerinden sonra Bağdad’a geldi. Burada birçok âlimden hadis-i şerif öğrendi. Sonra da Mısır’a giderek oradaki âlimlerden ders aldı. Tekrar Bağdad’a döndü ve ömrünün sonuna kadar orada talebe yetiştirdi. Kitabında naklettiği hadis-i şeriflerden biri şöyledir:
Selmân-ı Fârisî radıyallahu anhdan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Çarşı-pazara ilk giren ve oradan en son çıkan sen olma! Şeytan orada yumurtlar ve orada yavru çıkarır.”
Resulullah efendimiz başka bir hadîs-i şerîfte de şöyle buyurdu:
“Allah teâlânın bir beldede en beğendiği yer oranın mescitleri, bir beldede en sevmediği yer de oranın çarşı-pazarıdır.”
Allahü teâlânın en fazla sevdiği yerlerin mescidler olmasının sebebi, bu mübarek yerlerin sırf O’nun rızâsını kazanmak için ihlasla yapılan binalar olmasıdır. Çarşı-pazarların Cenâb-ı Hakk’ın beğenmediği yerler olmasının en önemli sebebi ise oraların birtakım insanlara hep dünyayı hatırlatması, dünyayı ön plana çıkarması ve âhireti unutturmasıdır...

Bağdad’da vefat etti...
Ahmed bin Muhammed el-Berkânî 894 (H. 280) senesi receb ayında Bağdad’da vefat etti. Kabri, Cami-i Mensur’dadır. Vefat ederken buyurdu ki:
“Allahü teâlânın sırrı Güneş, insanın sırrı da Ay’dır. Nasıl ki Ay, ışığını Güneş’ten alıp nurlanırsa, insanın sırrı da Allahü teâlânın sırrından hayat ve bereket nurlarını alır. Allahü teâlâ dilediğini yapandır. Sonunda dönülecek olan O’dur.”