Muhammed Harezmî

Muhammed Harezmî hazretleri, evliyânın büyüklerindendir. İran’ın Harezm vilâyetinde doğdu. 1378 (H.780) târihinde Herat şehrinde vefât etti.
Muhammed Harezmî, vefatına yakın günlerde buyurdu ki:

“Allahü teâlânın, insanlara Peygamberleri göndermesi en büyük nîmettir... Peygamberler olmadıkça, bizim düşüncelerimiz, doğru yola yaklaşamıyor. Allahü teâlâ, aklı, doğru yolu bulmak için yaratmış ise de, yalnız başına bulamaz. Akla, o yol haber verilmedikçe, şiddetli azâb yapılmaz. Dağda yetişip, hiçbir din duymayıp puta tapan müşrikler, Cehennemde sonsuz kalmazsa, Cennete girmesi lâzım gelir. Bu da olamaz. Çünkü müşriklere, Cennet haramdır, yâni yasaktır. Bunların yeri Cehennemdir...
Âhırette Cennet ile Cehennemden başka yer de yoktur. (A’râf)da kalanlar, bir müddet sonra Cennete gideceklerdir. Sonsuz kalınacak yer, yâ Cennettir, yâ Cehennem! Bunlar hangisinde kalacaktır? Denirse, buna cevab olarak şu söylenebilir:
Bu müşrikler, ne Cennette, ne Cehennemde kalmayacak, âhırette dirildikten sonra, hesâba çekilip, kabahatleri kadar mahşer yerinde azab çekecektir. Herkesin hakkı verildikten sonra, bütün hayvanlar gibi, bunlar da, yok edileceklerdir. Bir yerde sonsuz kalmayacaklardır. Her şeyin doğrusunu Allahü teâlâ bilir. Herkesin aklı, birçok dünya işlerinde bile, şaşırıp yanılırken, iyiliklerine, merhametine son bulunmayan sahibimizin, Peygamberleri ile haber vermeden, yalnız akılları ile bulamadıkları için, kullarını sonsuz olarak ateşte yakacağını söylemek, zordur. Böyle kimselerin sonsuz olarak Cennette kalacaklarını söylemek, nasıl çok yersiz ise, sonsuz azâb çekeceklerini söylemek de, öyle yersiz oluyor. Yâni mahşer günü, hesâbları görüldükten sonra, yok edileceklerdir...

CENNETE İMAN İLE GİRİLİR
Bu kâfirlerin çocukları da böyle olacaktır. Çünki Cennete girmek, îman iledir. Yâ kendisi îman etmiş olacak veya îmanlının çocuğu olduğu için, yâhud ana-babası birlikte mürted olunca, kendisi Dâr-ül-islâmda kaldığı için îmanlı sayılmış olacaktır. Dâr-ül-islâmda bulunan müşriklerin çocukları ve zimmîlerin çocukları da Dâr-ül-harbdeki kâfirlerin çocukları gibidir. Çünkü bu çocuklarda îman yoktur. Bunlar Cennete giremez. Cehennemde sonsuz kalmak da, teklîfden sonra, inanmamanın cezâsıdır. Çocuk ise, mükellef değildir. Bunlar hayvanlar gibi, diriltilip, hesâbları görüldükten sonra, yok edileceklerdir...”