Şeytanın pek çok hîlesi vardır

Ebû Bekr Mervezî hazretleri hadîs ve Hanefî mezhebi fıkıh âlimidir. Türkistan’da Merv’de doğdu. 211 (m. 826)’da İran’da Nişâbûr’da vefât etti. Bir dersinde buyurdu ki:

Şeytanın hîleleri çoktur. Bunlardan biri de, "ibâdet yapmaya ne lüzûm var? İnsanların saîd ve şakî olacakları ezelde takdîr edilmiştir. Saîd olan, ibâdeti terk edince, affedilir, Cennete gider. Ezelde şakî olan, ne kadar ibâdet yaparsa yapsın, faydası olmaz, muhakkak Cehenneme gider. O hâlde, kendini boşuna yorma! Rahatına bak" der. Buna cevap olarak, "ben kulum, kulun vazîfesi, sahibinin emrini yapmaktır" demelidir. Buna karşılık, (Emri yapmayınca, azâp korkusu olursa, emri yapmak lâzım olur. Ezelde saîd olan için bu korku yoktur) derse, buna cevap olarak da, "Rabbim her şeyi bilir ve dilediğini yapar. Dilediğine hayır, dilediğine şer verir. Kimsede, Ona suâl sormak hakkı yoktur" demelidir. İblîs, İsâ aleyhisselâma görünerek, "Ezelde Allahü teâlânın takdîr ettikleri hâsıl olur, diyorsun, öyle mi?" dedi. "Evet, öyledir" buyurdu. "Öyle ise, kendini şu dağın tepesinden aşağı at. Eğer ezelde selâmetin takdîr edilmiş ise, sana bir şey olmaz" dedi. Cevabında, "ey mel'ûn! Allahü teâlâ kullarını imtihan eder. Kulun, sahibini imtihan etmeye hakkı yoktur" buyurdu...

Şeytanın bu hîlesine karşı, (İbâdet yapmak faydalıdır. Çünkü ezelde saîd isem, sevapların artması, derecelerin yükselmesi için ibâdetleri yapmak lâzımdır. Şakî isem, ibâdet yapmamak azâbından kurtulmak için, ibâdet yapacağım) demelidir. İbâdet yapmanın bana hiçbir zararı da olmaz. Çünkü Allahü teâlâ hakîmdir. İbâdet yapanlara azap etmesi, Onun hikmetine yakışmaz. İbâdeti terk etmenin, ezelde saîd olana zararı olmasa bile, faydası yoktur. Böyle olunca, terk etmek nasıl tercîh edilir? Aklı olan kimse, faydalı olanı yapar. Faydasız olanı terk eder. Ezelde şakî isem, Rabbime itaat etmiş olarak Cehenneme girmeyi, âsî olarak girmeye tercîh ederim. Bundan başka, Allahü teâlâ, ibâdet edenleri Cennete sokacağını, ibâdet etmeyenlere Cehennemde azap yapacağını vadetmiştir. Allahü teâlâ vaadinde sâdıktır. Vaadinden dönmeyeceği, söz birliği ile bildirilmiştir. Allahü teâlâ her şeyi sebep ile yaratmaktadır. Âdet-i ilâhiyyesi böyledir.