İmanın gitmesine sebep olan şeyler

Abdullah bin Muhammed Buhârî hazretleri Şafiî mezhebinde meşhûr fıkıh âlimlerindendir. 398 (m. 1007)’de Bağdâd’da vefât etti. Buyurdu ki:

Şimdi îmanı olduğu hâlde, ileride îmanının gitmesine sebep olan şeyler 40 kadardır:

1- Bid'at sahibi olmak. Yâni îtikadı bozuk olmak. 2- Zayıf [şüpheli olan] îman. 3- Dokuz azasını doğru yoldan çıkarmak. 4- Büyük günah işlemeye devam etmek. 5- Nimet-i islâma şükrünü kesmek. 6- Âhirete îmansız gitmekten korkmamak. 7- Haksız yere zulmetmek. 8- Sünnet üzere okunan ezan-ı Muhammedîyi dinlememek. 9- Anaya babaya âsî olmak. Onların İslâmiyete uygun olan, mübâh olan emirlerini sert sözle reddetmek.

10- Doğru olsa bile, çok yemin etmek. 11- Namazda, rükû'da, kavmede, iki secdede ve celsede, tâdîl-i erkânı terk etmek. 12- Namazı önemsiz sanıp, öğrenmesine ve çoluk çocuğuna öğretmeye önem vermemek ve namaz kılanlara mani olmak. 13- Hamr [şarap] ve fazlası sarhoş eden her içkiyi, az da olsa, içmek. 14- Müminlere eziyyet etmek. 15- Yalan yere evliyâlık ve din bilgisi satmak. 16- Günahını unutmak, küçük görmek. 17- Kibirli olmak, yâni kendisini beğenmek. 18- Ucub, yâni ilim ve amelim çoktur demek. 19- Münâfıklık, iki yüzlülük.

20- Haset etmek, din kardeşini çekememek. 21- Hükûmetin ve üstâdının İslâmiyete muhâlif olmayan sözünü yapmamak. 22- Bir kimseyi tecrübe etmeden, iyi demek. 23- Yalanda ısrâr etmek. 24- Ulemâdan kaçmak. 25- Bıyıklarını sünnet miktârından ziyâde fazla uzatmak. 26- Erkekler ipek giymek. 27- Gıybet etmekte ısrâr etmek. 28- Kâfir de olsa, komşusuna eziyet etmek. 29- Dünya umûru için, çok gazaba gelmek, sinirlenmek.

30- Ribâ, fâiz almak ve vermek. 31- Övünmek için elbisesinin kollarını ve eteklerini fazla uzatmak. 32- Sihirbazlık, büyü yapmak. 33- Müslüman ve sâlih olan mahrem akrabâyı ziyâreti terk etmek. 34- Allahü teâlânın sevdiği kimseyi sevmemek ve İslâmiyeti bozmak için uğraşanları sevmek. 35- Mümin kardeşine üç günden fazla kin tutmak. 36- Zinâya devam etmek. 37- Livâtada bulunup, tevbe etmemek. 38- Ezanı fıkıh kitaplarının bildirdikleri vakitlerde ve sünnete uygun okumamak ve sünnete uygun okunan ezanı işitince saygı göstermemek. 39- Münkeri (haram) işleyeni görüp de, gücü yettiği hâlde, tatlı dil ile nehyetmemek.