Ahmak olan nefsinin arzuları peşinde koşar

İbn-i Ebî Cemre hazretleri hadis âlimidir. Endülüs’te (İspanya) doğdu. İlim tahsili için Tunus’a, sonra Mısır’a gitti. Burada meşhur âlimlerden hadis ilmi tahsil etti. 699'da (m. 1300) Kahire'de vefat etti. Sahîh-i Buhâri muhtasarı ve bu muhtasara yazdığı şerhle tanınır. Bu eserinde şöyle nakleder:

Resûlullah Efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdular ki: (Faydasız ilmi öğrenmekten ve Allahü teâlâdan korkmayan kalbden ve dünyaya doymayan nefsten ve Allah için ağlamayan gözden ve kabûle lâyık olmayan duâdan Allahü teâlâ bizi korusun.)

(Allahü teâlânın, bir kuluna rahmet etmeyeceğine, ona gazâb ve azâb edeceğine alâmet, dünyaya ve âhirete faydası olmayan şeylerle meşgûl olması, zamanlarını lüzûmsuz şeylerle öldürmesidir. Bir kimsenin ömründen bir saati, Allahü teâlânın beğenmediği bir şeyde geçerse, ne kadar çok pişman olsa, üzülse yeridir. Bir kimse kırk yaşını geçtiği hâlde onun hayırlı işleri, yâni sevapları, kötü işlerinden, yâni günahlarından ziyâde olmadı ise, Cehenneme hazırlansın.)

(Müslümanlık beş şey üzerine kurulmuştur: Birincisi, Allahü teâlâya ve Muhammed aleyhisselâmın Onun Peygamberi olduğuna inanmak, ikincisi her gün beş vakit namaz kılmak, üçüncüsü, senede bir kere malının kırkta birini Müslüman olan fakirlere zekât vermek, dördüncüsü, ramazan-ı şerif ayında her gün oruç tutmak, beşincisi, Mekke-i mükerremeye giderek, ömründe bir kere haccetmek.)

(Îman, altı şeye kalb ile inanmak ve inandığını dili ile söylemek ve Allahü teâlânın emirlerini beğenmektir.)

(Âhirette hesaba çekilmeden önce, dünyada iken hesabınızı görünüz ve tartılmadan önce, kendinizi tartınız!)

(Akıl sahibi, nefsini ezip, âhirette lâzım olan şeyler için çalışır. Ahmak, aptal olan da nefsinin arzuları peşinde koşup, Cennete götürmesi için de, Allaha duâ eder.)

Bir gün Peygamberimizin huzurunda sahâbeden Abdüllah ibni Ömer'i medhettiler. (İyi insandır, teheccüd namazı, [yâni gece namazı] kılsaydı, daha iyi olurdu) buyurdu.

Yine bir gün Eshâbdan birine (Ey filanca! Çok uyuma!.. Geceleri çok uyumak, insanı kıyâmette muhtaç eder) buyurdu.

(Üç sesi Allahü teâlâ sever: Hürmet ile, tecvid ile Kur'ân-ı kerim okuyanların sesini, seher vakitleri istiğfâr edenlerin sesini ve Allahü teâlâyı zikredenlerin sesini.)